Devlet Bankaları Hangileridir?
Türkiye’de kamunun sahibi olduğu, çeşitli amaçlarla kurulmuş ve faaliyetlerine devam eden 6 tane banka bulunmaktadır. Farklı tarihlerde kurulan bu bankalar, ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda geçen yıllar içerisinde hizmetlerini genişletmiş, çeğın gerekliliklerini karşılama yönünde büyük gelişmeler göstermiştirler.
Faaliyette Olan Devlet Bankaları
T.C. Ziraat Bankası
Geçmişi, Osmanlı İmparatorluğu’na kadar uzanan Ziraat Bankası, 19. yüzyılın başlarında ülkedeki bankacılık sisteminin tamamen yabancılar üzerinden yürüdüğü dönemde, yerli sermayeye dayalı bir bankacılık sistemi gereksiniminin bir sonucu olarak kurulmuştur. O dönemde, halkın büyük bir kısmı tarımla uğraşmaktaydı. Dolayısıyla, bu kesimin ihtiyacı olan finansal desteğin sağlanması kritik öneme sahipti. Düzgün bir bankacılık sisteminin olmayışı nedeniyle, çifçiler genellikle yüksek faiz veren tüccarlardan, toptancı, ihracatçı gibilerden kaynak bulabilmekteydi.
Çifçilerin finansman sorunlarına çare olmak amacıyla, 1867 yılında, “Memleket Sandıkları Nizamnamesi” yürürlüğe girmiştir. Böylece, ülkenin her yerinde sandıklar faaliyete başlamış ve uzun yıllar başarı ile çalışmış, çifçiyi desteklemiştir.
Zamanla, işlevselliğini yitiren bu sandık sistemi yerine, daha modern bir finansal kuruluşun ikame edilmesi gerekliliği doğmuş ve 15 Ağustos 1888’de bu sandıkların yerine Ziraat Bankası kurulmuştur. O zamana kadar hizmet veren Menafi Sandıkları’nın maddi kaynakları ve hizmetleri Ziraat Bankasına devredilmiştir.
Ziraat Bankası, Cumhuriyet döneminin de lokomotif güçlerinden bir tanesi olmayı başarmış, her dönem kuruluş amacına hizmet edecek şekilde faaliyet ve etki alanlarını genişletmiştir. Günümüzde Türkiye’nin en büyük kamu bankası haline gelen Ziraat Bankası, geniş şube ağı, yenilikçi teknolojileriyle, yalnızca çifçiler ve tarım sektörüne değil, halkın her kesimine hitap etmektedir. Ziraat Bankası genel müdürü, Hüseyin AYDIN’dır.
Halk Bankası
Halk Bankası, Kurtuluş Savaşı sonrası sonrası yokluklar içerisinde kurulan genç Cumhuriyet’in ilk bankalarından birisidir. Kuruluş amacı, küçük esnafı, büyük sanayi girişimcilerine, ihtiyaç duydukları krediyi sağlamaktır. 1933 yılında kurulan Halk Bankası, 1938 yılında faaliyetlerine başlamıştır.
Kuruluşunda, Ulu Önder Mustafa Kemal’in büyük bir etkisi bulunmaktadır. Zira, Atatür şu sözlerle, Halk Bankası’nın kuruluş amacını özetlemiştir: “Küçük esnafa ve büyük sanayi erbabına muhtaç oldukları kredileri kolayca ucuza verecek bir teşekkül vücuda getirmek ve kredinin normal şartlar altında ucuzlatılmasına çalışmak da çok lazımdır.” ile “Siz sanatkârların ufak dükkânları yerine muhteşem fabrikalar yapıldığını gördüğüm gün, mutluluğum en yüksek derecesini bulacaktır.”
Günümüzde Halk Bankası, kuruluş amacına uygun şekilde, ülke ekonomisinin bel kemiği olan küçük işletmeleri, esnaf ve sanatkarları, girişimcileri desteklemeye devam etmektedir. Ülke çapında geniş şube ağıyla, modern bankacığın gerekliliklerini uygulamaya çaba sarfetmektedir. Halk Bankası genel müdürü, Osman Arslan’dır.
Vakıfbank
Vakıfbank 1954, yılında Vakıf kaynaklarının değerlendirilmesi amacıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren, Türkiye’nin kalkınması için, kurumsal, KOBİ, tarım, bireysel ve özel bankacılık hizmetlerini, Türkiye’nin her noktasına yayılmış geniş şube ağı, internet ve cep bankacılığı üzerinden vermeye devam etmektedir. Vakıfbank genel müdürü, Mehmet Emin Özcan’dır. Bankanın en büyük hissedarı, sahip olduğu %43,00235’lık hissesiyle, T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü’dür. Bankanın %25,22057’lik hissesi de halka açıktır ve Borsa İstanbul’da işlem görmektedir.
Türkiye Kalkınma Bankası
Türkiye Kalkınma Bankası, ülkemizin, kalkınması amacıyla, girişimcilerin finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştur. 1975 yılında kurulmuştur. Genel müdürü, İbrahim H. Öztop’tur.
Türk Eximbank
Türk Eximbank, 24 Ocak 1980 yılında kurulmuştur. Bankanın öncelikli amacı ihracatı geliştirmektir. Bu bağlamda, ihraç ürünlerinin miktarını ve çeşitliliğini arttırmak, ihracatçılara ve yurtdışında faaliyet gösteren inşaat firmalarına, yurtdışında rekabet gücü sağlamak, yurtdışında, ihracat ve döviz girdisi sağlamak amacıyla yapılacak yatırımlara destek sağlamaktadır. Banka sermayesinin tamamı Hazine’nindir. Bankanın genel müdürü Adnan Yıldırım’dır.
İlbank
Günümüzdeki adıyla İlbank, Türkiye’nin kurulan ilk bankalarından bir tanesidir. Kurtuluş Savaşı sonrası, başlatılan topyekün kalkınma çalışmaları kapsamında, şehir ve kasabaların yeniden inşaası ve imarı amacıyla, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla; 11 Haziran 1933 tarihinde “Belediyeler Bankası” adı ile kurulmuştur.
İlbank, günümüzde de, kuruluş amacına uygun bir şekilde, yerel yönetimleri desteklemeye devam etmektedir. Genel müdürü, Yusuf Büyük’tür.
Bu yazıda verilen bilgiler, yazının yayımlanma tarihinde güncel olan bilgilerdir. Zaman içerisinde değişiklikler olabileceğini belirtmek isteriz. Yazının tarihi: 29.09.2018